۲۸ ژانویهی ۱۹۳۶ - آلبانیایی
اسماعیل کاداره شاعر، روزنامهنگار و یکی از نویسندگان شناختهشدهی اهل آلبانی است. نخستین کتاب او با نام «ژنرال ارتش مرده» در سال 1961 منتشر و با استقبال مخاطبان روبهرو شد. اسماعیل کاداره حدود 20 رمان و چندین مجموعهی شعر در کارنامهی ادبی خود دارد.
زندگینامه اسماعیل کاداره
اسماعیل کاداره (Ismail Kadare) در تاریخ 28 ژانویهی 1936 در استان جیروکاستر در کشور آلبانی به دنیا آمد. پدرش کارمند ادارهی پست و مادرش خانهدار بود و خانوادهی آنها مسلمان بودند. سه سال پس از تولد اسماعیل کاداره، نیروهای بنیتو موسولینی، نخستوزیر ایتالیا، به آلبانی حمله و پادشاه آلبانیایی را برکنار کردند. اسماعیل کاداره نهساله بود که نیروهای ایتالیایی عقبنشینی کردند و جمهوری سوسیالیستی خلق آلبانی به رهبری کمونیستها تأسیس شد.
اسماعیل کاداره در یازدهسالگی نمایشنامهی مکبث ویلیام شکسپیر را خواند و به دلیل آنکه نمیتوانست آن را با خود به خانه ببرد، مجبور شد قسمتهایی از آن را برای خودش رونویسی کند. در همین مسیر بود که تغییراتی را هم در این نمایشنامه اعمال کرد و دریافت به نویسندگی علاقه دارد. این شیفتگی آغاز مسیر نویسندگی اسماعیل کاداره بود. او در دوازدهسالگی اولین داستانهای کوتاه خود را نوشت و آنها را در یک مجلهی ویژهی کودکان منتشر کرد.
اسماعیل کاداره تحصیلات ابتدایی و دبیرستان خود را در شهر زادگاهش گذراند و پس از آن، در دانشکدهی تاریخ دانشگاه تیرانا در رشتهی زبان و ادبیات تحصیل کرد. او همچنین موفق به دریافت مدرک دیپلم معلمی شد و تا سال 1990 در شهر تیرانا زندگی کرد. خانهی او در این شهر هماکنون تبدیل به یک موزه شده است.
اسماعیل کاداره در طول سالهای زندگی خود، فعالیتهای ضدکمونیستی داشت و به همین دلیل، همواره تحت فشار بود. این فشار تا جایی ادامه پیدا کرد که اسماعیل کاداره در اوایل سالهای 1990 کشور آلبانی را ترک کرد و به فرانسه پناهنده شد. آثار اسماعیل کاداره که تا پیش از این، انتشارشان در آلبانی ممنوع بود، در فرانسه با استقبال بالایی از سوی مخاطبان روبهرو شدند. او نخستین کتاب خود را با نام «ژنرال ارتش مرده» در سال 1961 منتشر کرده بود و پس از آن 20 اثر داستانی دیگر به همراه چند دفتر شعر منتشر کرد. اسماعیل کاداره پیش از انتشار کتاب ژنرال ارتش مرده که منجر به شهرت بینالمللی او شد، زمان خود را با سرودن اشعار میگذراند و چند دفتر شعر را نیز به مرحلهی چاپ رساند.
سبک نگارش و دیدگاههای اسماعیل کاداره
برای آنکه درک بهتری از سبک نگارش اسماعیل کاداره داشته باشیم، باید نگاهی به زندگی او و شرایط اجتماعی آن دوران بیندازیم. در زمان تولد اسماعیل کاداره، انور خواجه، دیکتاتور آلبانیایی، روی کار بود و این کشور با سلطهی افکار کمونیستی، فقیرترین کشور اروپا به حساب میآمد. کاداره در اوایل دههی 1990 مجبور به ترک وطنش شد و در سال 1996 به آلبانی بازگشت.
در اغلب آثار اسماعیل کاداره میتوانیم شاهد نگرشهای سیاسی او و تلاشش برای رسیدن به آزادی و گسترش آن باشیم. در آثار اسماعیل کاداره، تصاویر تاریکی از جنگ و دیکتاتوری دیده میشود، اما این تصاویر پایدار نمیمانند. در کتابهای اسماعیل کاداره، به باورها و افسانههای مردم آلبانیایی و همچنین اسطورههای ادبیات کلاسیک برمیخوریم و شاهد استفادهی هنرمندانهی او از اسطورهها و افسانهها برای بیان داستانهای جهان امروز هستیم.
نکتهی دیگر درخصوص آثار اسماعیل کاداره نگاه روانشناختی او به شخصیتها و تغییرات آنها در نظامهای استبدادی و دیکتاتوری است. او به مخاطب خود نشان میدهد که چگونه انسانها در نظامهای تمامیتخواه مجبور میشوند وجدان و بخشهای اخلاقی وجودشان را سرکوب کنند و دست به دروغ و رذیلتهای اخلاقی بزنند.
معروف ترین کتابهای اسماعیل کاداره
زمستان سخت
زمستان سخت داستان اختلاف و جدایی آلبانی از اتحاد جماهیر شوروی و تاثیراتی است که این جدایی بر مردم و کشور آلبانی می گذارد. اسماعیل کاداره به خوبی داستان کشور آلبانی و مردم این کشور و همینطور ترکیب این دو را بیان می کند داستان از زاویه ی دید بسنیک استروگا که روزنامه نگار، مترجم و مفسر دولتی است روایت می شود. شوروی و آلبانی بر سر مسئله ای دچار اختلاف شده اند، در کنفراس شوروی ،تلاششان برای توافق ناکام می ماند در نتیجه اتحاد جماهیر شوروی تصمیم به تحریم گسترده ی آلبانی می گیرد کمک های خود و به طور کلی ارتباطشان با آلبانی را قطع می کنند، اتفاقی که زمستانی سخت و سرد را برای مردم و کشور آلبانی رقم خواهد زد. استروگا نیز در این جلسه حضور دارد و از اتفاق و بحران پیشرو خبر دارد مسئله ای که مردم عادی ماه ها بعد به آن پی خواهند برد.جنگ و صلح زمان ما لقبی است که منتقدان به این اثر داده اند.
دختری در تبعید
رودیان استفا برای پاسخدادن به پارهای از سؤالات به کمیتهٔ حزب فراخوانده میشود. جنازهٔ دختری ناشناس ـ لیندا ب ــ پیدا میشود که کتابی با امضای رودیان استفا دارد. رودیان به یاد میآورد که تقدیمنامهٔ کتاب را به درخواست دوست لیندا نوشته است؛ کسی که از آن پس معشوقهاش بوده، اما حالا ناپدید شده است. او اندکی بعد میفهمد خانوادهٔ لیندا که مظنون به حساب میآیند، از پایتخت به شهری کوچک در آلبانی تبعید شدهاند و دختر دست به خودکشی زده است. اما چه بر سر لیندا ب آمده است؟ ماجرای این دختر از لابهلای لایههای داستان کمکم آشکار میشود: اینکه چطور دورادور عاشق رودیان شده بود و حاضر بود چه خطراتی را به جان بخرد تا به او نزدیک شود.
ژنرال ارتش مرده
در این رمان، ژنرالی ایتالیایی، بیست سال بعد از جنگ جهانی دوم، به آلبانی فرستاده شده تا جسد سربازان هموطنش را به میهن بازگرداند. کشیشی کجخلق و ستیزهجو در این راه به او میپیوندد و این دو در برف و باران، شروع به کندن مکانی روستایی در آلبانی میکنند که زمانی میدان جنگ بوده و اکنون به گورستان تبدیل شده است. آنها با بررسی دندانهای اجساد و نشان سگها، ارتشی از مردگان را گرد هم میآورند. ژنرال ایتالیایی پس از مدتی کار خود را تحت تاثیر یک ژنرال آلمانی میبیند که به منظور انجام دادن ماموریتی کاملا مشابه برای کشور خودش به آنجا آمده است. ژنرال ایتالیایی در بحثی فاجعهبار که در یک مراسم عروسی بالا میگیرد، باید به خاطر جنایات کشورش در حمله به آلبانی و کشتن مردم این کشور جواب پس بدهد.