فرایند توسعه در شکل جامع آن باید همه‌ی جنبه‌های فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را درهم آمیزد و ابعاد گوناگون حیات آدمی را دربرگیرد. تجارت تاریخی نشان می‌دهد که آزادی‌های سیاسی و نظام سیاسی مردم‌سالار به حفظ و گسترش آزادی‌های اقتصادی کمک می‌کند. بنابراین آزادی سیاسی پیش‌نیاز آزادی اقتصادی و توسعه است. در ارتباط با مقوله‌ی توسعه اعم از فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نقش دولت بسیار تعیین‌کننده است به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه که دولت، مجری و کارگزار نوسازی اجتماعی‌ـ‌اقتصادی محسوب می‌شود، این نقش بسیار جدی است. در این کشورها، ماهیت اجتماعی دولت ــ نیروها و طبقات اجتماعی تشکیل‌دهنده‌ی ساختار دولت ــ تأثیر مهمی بر توسعه‌یافتگی یا توسعه‌نیافتگی این جوامع دارد. بنابراین موضوع دولت توسعه‌گر از اهمیت خاصی برخوردار است.