سیر و سفر در جهان دیگر و آگاهی از پاداشی که به نیکوکاران و بادافراهی که به بدکاران داده می شود از دورههای کهن، اندیشه بشر را به خود جلب نموده و در آثار اغلب مذاهب به گونههای مختلف مطالبی آمده، اما هیچ یک از آن گفتهها همچون سیر و سفر ارداویراف مقدس نبوده. تا آنجا که قریب هزار سال بعد از او دانته شاعر و نویسنده مشهور ایتالیایی همین داستان را در کتابی به نام «کُمدی الهی» بیان داشته است. شباهت آنچه در کتاب ارداویرافنامه آمده با آنچه دانته در کتاب «کُمدی الهی» آورده آنچنان است که اعجاب محققین و دانشمندان اروپایی را در قرون اخیر برانگیخته است ولی اینان به خود اجازه ندادهاند که اثر دانته را تأثیر گفتههای ارداویراف بدانند و این نکته را نادیده گرفتهاند که هنگام حمله اعراب به ایران و مهاجرت بسیاری از ایرانیان به نقاط دیگر جهان از جمله اسپانیا و ایتالیا، زردشتیان در حفظ آداب و سنن مذهبی خود کوشا بوده و چه بسا که برای گسترش آن نیز دست روی دست نگذاشتهاند به طوری که میتوان گفت شاعر چیره دست ایتالیایی با بهرهگیری از سیر معنوی ارداویراف یکی از آثار خود را – که از آن سود کافی گرفته و موجب شهرت فراوان او گشته است بدون آنکه سخنی از مأخذ داستان بیان کند- به نام «کمدی الهی» انتشار داده است، و تعجب آورتر آنکه قرنها بعد محققین نیز که به اصل داستان دست یافتهاند ضمن ابراز تعجب از این شباهت، به خود اجازه ندادهاند که اثر دانته را از نوشتههای باستانی ایران متاثر بدانند!!
ارداویرافنامه: بهشت و دوزخ در آیین مزدیسنی
- نویسنده: رحیم عفیفیناشر: توسزبان اصلی: ادبیات فارسینوع جلد: شومیزقطع: وزیریتاریخ انتشار: 1400207 صفحهنوبت چاپ: 5