دفتر حاضر نخستین جلد از مجموعه‌ای است در سه دفتر که به تاریخ مکتب‌ها و باورهای مذهبی و سیاسی در ایران و اسلام می‌پردازد. در دفتر حاضر به تشیع امامی در بستر تحولات تاریخی پرداخته شده است. بخش اول این جلد به تحولات کلامی و فقهی امامیه به‌ویژه در زمینه‌ی منابع اعتقادی و فقهی و همچنین تحولات اندیشه‌های عقلی در تشیع امامی می‌پردازد. در این چارچوب به گرایشات و نزاع‌های درونی این مکتب توجه شده است. بخش دوم این دفتر مناسبات تشیع و تصوف را مورد مطالعه قرار داده و در بخش سوم با رویکردی کتابشناختی به برخی جزئیات تحولات فکری و ادبی در تشیع امامی پرداخته شده است.