منابع فراوانی در ادبیات حافظۀ جمعی منتشر شده است که به بررسی منابع و صورت‌های فرهنگی حافظه در درون جوامع مختلف می‌پردازد. متأسفانه علی‌رغم ادبیات روبه‌رشد بین‌المللی در این زمینه، در ایران خلائی تئوریک و تجربی در زمینۀ جامعه‌شناسی حافظه وجود داشته است. فلسفۀ کتاب حاضر نیز در این چهارچوب گسترده‌تر در ضرورتی که برای تدوین منبع پایه‌ای برای مطالعۀ جامعه‌شناسی حافظه در ایران بود، قابل درک است. ویژگی کتاب تأکید آن بر ارتباط حافظه و فرهنگ در درون تاریخ و جامعۀ ایران است. بنابراین، می‌توان آن را همسو با چهارچوب اصلی تحقیق و برنامۀ پژوهشی مطالعات حافظه در غرب در چهارچوب پارادایم فرهنگ قرار داد. در این کتاب سعی شده است که پس از ارائۀ کلّیات و مباحث مقدماتی دربارۀ حافظۀ جمعی، مفاهیم و رویکردها و چالش‌های اصلی تئوریک آن، بخش اصلی کار به مطالعۀ حافظه در زمینۀ فرهنگ و جهان زیستۀ ایرانیان در طول تاریخ اختصاص داده شود. از ویژگی‌های این کتاب طراحی ساختار آن است، به‌گونه‌ای‌که به‌ویژه در توضیح و تبیین حافظه در ایران تحولات آن از دوران سنتی به مدرن و نیروهای اجتماعی تأثیرگذار (از جمله دین و ملیت) مورد بررسی قرار گرفته است.