"میلی" در دوران شکفتگی و اعتلای مکتب وقوع میزیسته است. استاد فقید احمد گلچین معانی، در مقدمۀ کتاب "مکتب وقوع در شعر فارسی" مینویسد: «در ربع قرن اول قرن دهم هجری مکتب تازهای در شعر فارسی به وجود آمد که غزل را از صورت خشک و بیروح قرن نهم بیرون آورد و حیاتی تازه بخشید و در نیمۀ دوم همان قرن به اوج کمال رسید و تا ربع اول قرن یازدهم ادامه داشت. این مکتب تازه را که برزخی است میان شعر دورۀ تیموری و سبک معروف به هندی، «زبان وقوع» میگفتند و غرض از آن بیانکردن حالات عشقی و عاشقی از روی واقع بود و به نظمآوردن آنچه در میان طالب و مطلوب به وقوع میپیوندد؛ یعنی شعر سادۀ بیپیرایه و خالی از هرگونه صنایع لفظی و اغراقات شاعرانه». نام شاعر، میرزا قلی و تخلص او میلی بوده است. از تاریخ تولد وی اطلاعی در دست نیست؛ ولی میدانیم که در جوانی به سال 983 یا 984 چشم از جهان پوشیده است. این سخنور را گاه به هرات هم منسوب داشتهاند که در دورۀ صفویان مرکز خراسان و محل تجمع فضلا، شعرا و هنرمندان بوده است؛ ولی بیشتر تذکرههای معتبر عصری، وی را مشهدیالاصل نوشتهاند. برخی نیز تنها به ذکر این نکته که از طایفۀ تکلّو یا ترک بوده است، بسنده کرده یا نام زادگاهش را فروگذاشتهاند.
دیوان میلی مشهدی
- نویسنده: میرزاقلی میلی هرویمترجم: محمد قهرمانناشر: امیرکبیرزبان اصلی: ادبیات فارسینوع جلد: شومیزقطع: وزیریتاریخ انتشار: 1402300 صفحهنوبت چاپ: 2