مثنوی مولوی، منتخب بدون نظم و ترتیبی از تمامی اندیشه‌های فلسفی و کلامی جهان اسلامی از آغاز تا قرن هفتم هجری است که به عقیده برخی مهم‌ترین اثر به جا مانده از این عارف و شاعر بزرگ است. اما کتاب «عرفان مثنوی» اثر علامه فیض کاشانی، کندوکاوی است که نویسنده برا استخراج تفکرات مولانا در مورد مباحث مختلف دست به نوشتن آن زده است. علامه فیض کاشانی شخصیتی علمی، دینی، فلسفی و عرفانی بوده که از شاگردان به‌نام ملاصدرا محسوب می‌شود. علامه کاشانی با کنجکاوی در مورد مثنوی و عظمت اشعار پرعمق و محتوای تفسیری، و مضامین حدیث در قالب شعر، پندها، موعظه‌ها، اسرار اخلاقی، اجتماعی و مراتب عرفان و معرفتی آن تحقیق و تفحص کرده است.. همچنین علامه کاشانی با انتخاب مثنوی عملاً درسی اخلاقی و علمی به همکاران خود در حوزه فقاهت داده است. فیض کاشانی غور و بررسی و تعمق را در مجموعه پرمحتوا و بحر عمیق مثنوی مولوی انجام داده و آن را با شیوه‌ای بسیار بدیع و ابتکاری گلچین کرده که خواننده را به شگفت می‌آورد.