در سال ۲۰۰۰ میلادی، تاریخ سیا (سازمان اطلاعات آمریکا) درباره عملیات آژاکس که در سال ۱۹۵۴ توسط دونالد ویلبر (یکی از آرشیتکتهای عمده این عملیات) نگارش یافته و سیا به همراه سازمان اطلاعات انگلستان، سالها ادعای محرمانه بودن آنرا داشت، به دست یک خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز افتاد و او این اسناد را که دربردارنده مجموعه ارزشمندی از اطلاعات جدید بود، در دویست صفحه بر روی سایت نیویورک تایمز قرار داد. در همان سال، کنفرانسی بینالمللی با شرکت محققانی از ایران، آمریکا و شوروی سابق در تهران برای بحث دربارهٔ کودتای سال ۱۹۵۳ و جنبش ملی شدن صنعت نفت برگزار شد. کتاب ارزشمند «محمد مصدق و کودتای ۱۹۵۳ در ایران» که توسط گروهی از محققان مذکور از جمله مارک گازیوروسکی به نگارش درآمد، برآیند این کنفرانس و همچنین کنفرانس دیگری در دو سال بعد از آن، در آکسفورد بود. در این کتاب از اسناد تازه ویلبر - که شاید مهمترین تکه گمشده پازل کودتا بود - و فراتر از آن، از مطالب جدید افشا شده از اسناد آمریکا و بریتانیا، منابع ایرانی و حتی مدارک آرشیوی عصر شوروی و افزون بر این، مصاحبههای نویسندگان با مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا، انگلستان و ایرانیان مشارکت کننده در حوادث کودتا، بهره گرفته شد. گازیوروسکی علاوه بر تألیف فصل هفتم و بخش «نتیجه گیری» از سلسله مقالات کتاب، به همراه مالکوم برن، ویراستاری کتاب را بر عهده داشتهاست.
مصدق و کودتا
- نویسنده: مارک جی گازیوروسکی،مترجم: علی مرشدی زادهناشر: قصیده سرازبان اصلی: ادبیات انگلیسینوع جلد: شومیزقطع: رقعیتاریخ انتشار: 1402536 صفحهنوبت چاپ: 4عنوان اصلی: Mohammad Mosaddeq and the 1953 Coup in Iran