سِر آرتور چارلز کلارک (به انگلیسی: Sir Arthur Charles Clarke)‏ (۱۶ دسامبر ۱۹۱۷، سامرست، انگلستان - ۱۹ مارس ۲۰۰۸، سریلانکا) معروف به آرتور سی. کلارک، نویسنده، مخترع و دانشمند بریتانیایی است.

رمان علمی-تخیلی بسیار معروف ۲۰۰۱: اودیسه فضایی اثر اوست. فیلمی با همین نام بر مبنای این کتاب توسط استنلی کوبریک ساخته شد و جایزه اسکار را برای او و آرتور سی کلارک به ارمغان آورد. او همچنین آخرین عضو بازمانده از گروهی بود که «بزرگان سه گانه علمی-تخیلی» نامیده می‌شد. دو عضو دیگر این مجموعه «رابرت هاینلین» و «آیزاک آسیموف» بودند.

وی دارنده ۷ مدرک دکترای افتخاری در رشته‌های مختلف تجربی است.

زندگی‌نامه

آرتور سی. کلارک در ۱۶ دسامبر ۱۹۱۷ در شهر ساحلی کوچکی به نام ماینهد از توابع سامرست واقع در غرب انگلیس در خانواده‌ای فقیر و کشاورز به دنیا آمد.

در نوجوانی موشک‌های دست ساز می‌ساخت و انها را در مزرعه مادرش به هوا می‌فرستاد.

پدر آرتور زمانی که او سیزده سال داشت از دنیا رفت. مرگ وی ناشی از عوارض طولانی مدت حاصل از مجاورت با گازهای شیمیایی در جنگ جهانی اول بود.

در ۱۹۵۳ ازدواج کرد. پس از ۱۱ سال زندگی مشترک در سال ۱۹۶۴ از همسرش جدا شد، و پس از آن دیگر ازدواج نکرد و فرزندی نیز نداشت.

در طول جنگ جهانی مسئول رادار بود. در رشتهٔ فیزیک و ریاضیات از دانشگاه کینگز لندن فارغ‌التحصیل شد و مدال درجه یک فیزیک و ریاضیات را دریافت کرد. سپس به ریاست مجمع بین سیارات بریتانیا منصوب شد و به عضویت آکادمی اخترشناسان و مجمع اخترشناسان سلطنتی و بسیاری از سازمان‌های علمی دیگر در آمد.

ایدهٔ ماهوارههای مخابراتی، نخستین بار توسط وی مطرح شد. وی علاوه بر کتاب‌هایی داستانی علمی-تخیلی، تعدادی آثار علمی نیز داشت.

کلارک از سال ۱۹۵۶ در سری‌لانکا - که در آن زمان هنوز سیلان نامیده می‌شد - زندگی می‌کرد. وی در زمان حیات‌اش هم شهروند سری‌لانکا و هم تبعهٔ بریتانیا محسوب می‌شد. او همواره علاقهٔ زیادی به غواصی داشت و در این جزیرهٔ استوایی می‌توانست هر سال آن طور که دوست داشت در اعماق اقیانوس گردش کند. کلارک یک مدرسهٔ آموزش غواصی در سری‌لانکا تأسیس کرد که در زلزلهٔ ۲۰۰۴ میلادی در اقیانوس هند ویران و دوباره بازسازی شد. سری‌لانکا الهام‌بخش کلارک در نوشتن کتاب چشمه‌های بهشت (یا فواره‌های بهشت) نیز بود که در آن ایدهٔ آسانسور فضایی را ارایه کرد به عقیدهٔ کلارک این آسانسور فضایی است که در آینده یادآور نام او خواهد بود و نه ماهواره‌های مخابراتی. کلارک از دههٔ ۶۰ میلادی تا پایان عمر از علائم ناتوان کننده فلج رنج می‌برد.

در سال ۱۹۸۶ کلارک جایزهٔ آرتور سی کلارک را بنیان نهاد و هزینهٔ آن را (که در ابتدا ۱۰۰۰ پوند بود) تقبّل کرد. این جایزه به بهترین اثر علمی-تخیلی منتشر شده در بریتانیا در سال پیشین تعلق می‌گیرد. از سال ۲۰۰۱ مبلغ جایزه به اندازهٔ عدد سال در تقویم میلادی پوند بریتانیا (یعنی ۲۰۰۱ پوند در سال ۲۰۰۱، و ۲۰۰۵ پوند در سال ۲۰۰۵) افزایش یافت.

در سال ۱۹۸۸ مشخص شد که به سندرم بازگشت فلج اطفال مبتلاست و از آن پس مجبور شد بیشتر اوقات با صندلی چرخ‌دار حرکت کند.

در سال ۲۰۰۰ مقام شوالیه به کلارک اعطا شد، ولی شرایط جسمانی اجازهٔ سفر به لندن و دریافت نشان از ملکه الیزابت را به او نداد. این نشان در مراسمی در کلمبو توسط قائم‌مقام پادشاهی بریتانیا در سری‌لانکا به او تحویل شد. در سال ۲۰۰۵ نیز جایزهٔ لانکابیمانای که مهم‌ترین جایزهٔ غیرنظامی سری‌لانکاست به دلیل کمک‌های او به علوم و فناوری و وفاداری‌اش به کشور به او اعطا شد.

وی در سال ۲۰۰۸ صبح روز ۱۹ مارس در اثر حمله قلبی در سن ۹۰ سالگی در خانه‌اش در سریلانکا درگذشت. بر طبق وصیت او بر سنگ قبرش نوشتند: «او هرگز به بزرگسالی نرسید اما هیچ گاه از رشد و تعالی دست نکشید.»

کلارک به عرفان شرقی و بودایی علاقه بسیار داشت و بیش تر آثار او آمیخته به این اندیشه و در قالبی اساطیری است.

عقاید

کلارک می‌گوید: ادبیات نقش آموزشی را ایفا می‌کند، و هیچیک از آثار ادبی به اندازه آثار علمی نمی‌تواند توده وسیع مردم را با دانش نوین بشری آشنا کند.

وقتی از او پرسیده می‌شد که آیا به حیات فرازمینی اعتقاد دارد یا نه، همیشه در پاسخ لبخند می‌زد ومی‌گفت: دو احتمال در این زمینه وجود دارد:یا ما در این جهان تنها هستیم یا اینکه تنها نیستیم. هر دو حالت ترسناک و مبهم است.

کلارک عقیده دارد فراتر از منظومه شمسی موجودات ذی‌شعوری وجود دارند. او موجوداتی را توصیف می‌کند که قادرند خود را به انرژی و آنگاه بار دیگر به ماده تبدیل کنند. او می‌گوید: این که کسانی از فضای خارج به ملاقات زمین آمده باشند اندیشه‌ای کاملاً معقول است و در واقع اگر این رویداد طی چند میلیارد سالی که از عمر زمین می‌گذرد رخ نداده باشد جای شگفتی دارد.

کلارک تاکید می‌کرد که قصد او از داستان‌های علمی-تخیلی‌اش پیش‌بینی آینده نیست بلکه او به آنچه که ممکن است روی دهد تاکید می‌کند و ذهن انسان‌ها را برای آینده و اتفاقات گوناگونی که ممکن است روی دهد آماده می‌سازد.

به عقیده او سیاستمداران و تصمیم‌گران جهان می‌بایستی به جای خواندن کتاب‌های پلیسی و سیاسی کتاب‌های او را مطالعه کنند زیرا خیال‌پردازی می‌تواند راه را برای عملی شدن ایده‌های انقلابی هموارتر سازد.