داریوش آشوری هر هفته در ناکجا بخشی از کتاب‌هایش را رمزگشایی می‌کند.

 پنج جلسه‌ی دوم، کتاب عرفان و رندی در شعر حافظ: 

کتاب هستی شناسی حافظ نخستین‌بار در سال ۱۳۷۷ منتشر شده و  از آنجا که با دیدگاهی نو و با اتکا به مفهوم‌ها و روش‌های علوم انسانی  جدید به کندوکاو در اندیشه و جهان‌بینی خواجهٔ شیراز می‌پرداخت در میان  حافظ‌دوستان و حافظ‌پژوهان بازتابی گسترده و چشمگیر داشت و بحث‌های بسیار  برانگیخت.

روش پژوهشی آشوری برای معناگشایی دیوان حافظ، مطالعهٔ میان‌متنی و مطالعهٔ درون‌متنی‌است. کتاب در چهاربخش تنظیم شده‌است:

در بخش یکم: «بنیاد‌های انسان‌شناسی صوفیانه»، ابتدا زیربخشِ اسطوره و سرنمون archetypal معرفی و بررسی می‌شود. سرنمونِ عارف و زاهد «آفرینش آدم»، و تفاوت این دو در تأویلِ راز این آفرینش است.

در بخش دوم: «مطالعهٔ میان‌متنی» در  زیربخش اول، «سرسخن»، توضیحات مبسوط و کافی از خاستگاه‌های متفاوت  برداشت‌های صوفیانه ـ. عرفانی در دوران‌های مختلف تاریخی، و اشاراتی مبسوط  ـ. به مثل به حلاج و اناالحقش، انواع تاویل‌ها، رابطهٔ بسیار ظریف و  پیچیدهٔ اهل تصوف وعرفان با قرآن و… داده است، تا خواننده آگاهانه‌تر به  زیربخش دوم و سوم: «گزیدهٔ کشف‌الاسرار» و «گزیدهٔ مرصادالعباد» ورود کند.  «دو  مکتب تأویلی» ست. آشوری پس از تعریف و تفسیر دو واژهٔ: «خوانش متکلمانه و  فقیهانه» و تأویلِ «خوانش صوفیانهٔ» قرآن، دربارهٔ تفاوتِ اهل شریعت (زاهد)  و اهل طریقت (صوفی) می‌نویسد: «به‌خلاف اهل شریعت که اسرار آفرینش را به  علم الهی وامی‌گذارند و فروتنانه بندگی پیشه می‌کنند، صوفی هرگز فاصله‌ای  بی‌نهایت و ثابت میان خود و خدا نمی‌بیند.» و در دنبالهٔ بحث چگونگیِ  پدیداریِ تصوف زاهدانه، تصوفِ عاشقانه، عرفانِ ذوقی، عرفان نظری، خوانش  ذوقی، خوانش حکیمانه و… را شرح می‌دهد.

بخش سوم «شعر و عرفان» به دو زیربخشِ  «از تصوف زاهدانه به تصوف شاعرانه» و «از شعر صوفیانه به شعر رندانه»  بخش‌بندی شده است. در زیربخش یکم می‌خوانیم که چگونه با تأویل‌هایی نو و  کشفِ راز آفرینش» رفته‌رفته از میان صوفیان پشمینه‌پوشِ ریاضت‌کشِ  خشک‌دماغِ عبوسِ خداترس عارفانِ خوش‌ذوقِ شاعرمنش پدید می‌آیند. این پروسه  از «بایزید و بوسعید و خواجه عبداله انصاری و احمد غزالی و…» آغاز می‌شود،  با «عطار و مولوی و سعدی» ادامه می‌یابد و سرانجام در حافظ با سیرِ کمالِ  شاعرانه «ادبیاتی کلان و پربار در زبان فارسی» برجای می‌گذارد.  در  زیربخش دوم روند شعر از صوفیانه به رندانه است. «بزرگترین شاعرانش، سعدی و  حافظ نه تنها خود را صوفی نمی‌دانند، بلکه با صوفی و (زهدِ ریا)‌ی او سرجنگ  دارند». در همین زیربخش ترادفات منشی و بینشی سعدی و حافظ بررسی می‌شود.  سعدی نمایندهٔ «نگرش و شیوهٔ عرفان رندانه» و حافظ «به اوج رسانندهٔ آن»  خواهد بود.   بخش چهارم: «عرفان و رندی در دیوان حافظ» آخرین بخش از کتاب است. این بخش صحنهٔ ورود به مطالعهٔ درون‌متنی‌ست.

برای این کتاب پنج جلسه در نظر گرفته شده است.

با اسم‌نویسی در این کلاس‌ها می‌توانید در هر پنج جلسه شرکت کنید.

مبلغ سی و پنج یورو یک مبلغ ثابت است برای تمام جلساتِ یک کتاب.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با ما تماس بگیرید.

۰۱۴۵۷۴۹۹۸۶