کتاب مصور «اکفراسیس» به کوشش «پویا افضلی» و با ترجمهی «مودب میرعلایی» و «سیاوش عظیمی» گردآوری و تدوین شده است. این اثر شامل چهلویک شعر از شاعران مختلف به همراه آثار نقاشی است که با صفحههای گلاسه و به صورت رنگی منتشر شده است. در یادداشتی که پویا افضلی بر این کتاب نگاشته، آمده است: «اکفراسیس شاخهای از ادبیات است به معنای نوشتن بر مبنای هنرهای بصری. در ایران تابهحال کمتر کسی ملتفت این روش بیانی شده است. شاید چون برخلاف نگاه کلام برتر شرقی و بر روال تصویر برتر غربی است. در این سنت ریشهدار که از یونان باستان و ایلیاد هومر نمود دارد، اهل کلام است که تحتتاثیر تصویر قرار میگیرد. همچنانکه در دوران مدرن و پس از آن بیشتر شاعران غربی بر آثار بصری با ذکر منبع الهام شعر نوشتهاند. به طور مثال شاعر مشهور آمریکایی، ویلیام کارلوس ویلیامز، در آخرین کتابی که از او منتشر شده است -تصاویری از بروگل و دیگر اشعار- تنها بر نقاشیهای پیتر بروگل چندین شعر دارد. اما بر مبنای دیدگاه شرقی میشود مثال هنرمندان نامی ایران، دو دوست صمیمی و هممشرب، "عبدالرحمن جامی" و "کمالالدین بهزاد" را آورد. چنانکه بهزاد منظومههای جامی را مصور کرده است، اما در شعر جامی اثری از تصویر بهزاد نیست. یا یادی کنیم از "سهراب سپهری" که در هر دو حوزه کار میکرد، اما مخاطب او را شاعر میشناسد تا نقاش. همچنین باید متذکر شد که شعرهای سپهری را بههیچوجه نمیتوان در دستهی شعرهای اکفراستیک قرار داد، انگار که اصلا شستش هم خبردار نشده بوده است. اکفراسیس اشاره دارد به تمام شعرها، داستانها و مقالات تفسیری که با روشهای مختلف به آثار هنری نقاشی، مجسمه، گرافیک و یا حتا معماری میپردازد. به بیانی دیگر، اکفراسیس توصیف کلامی تصویر است.»
اکفراسیس
نویسنده: گروهی
مترجم: مودب میرعلایی، سیاوش عظیمی، پویا افضلی
ناشر: نشر چشمه
تاریخ انتشار: ۱۳۹۵
۱۳۲ صفحه