در نمایش‌نامة بازرس، «گوگول» با استفاده از موضوعی به نسبت ساده، نمایندگان ادارات مختلف یک شهر را گردهم آورده و کاستی‌های اخلاقی آنان را نشان می‌دهد. خبر آمدن یک بازرس به شهری دورافتاده، شهردار را به هراس می‌اندازد و او با جمع کردن مسئولان ادارات مختلف می‌کوشد تا سروشکلی به اوضاع نابسامان شهر دهد و برای پنهان کردن نابسامانی‌ها و تخلفات خود و هم‌قطارانش تدبیری بیندیشد. از سوی دیگر مردم شهر نیز با خبردار شدن از آمدن بازرس، به صرافت می‌افتند تا به هر وسیله اعتراض و دادخواهی خود را از شهردار به گوش بازرس برسانند. این نمایش‌نامه در پنج پرده و با حضور شخصیت‌هایی نظیر شهردار، قاضی، ملاکان شهر، کارمندان بازنشسته، رئیس‌پلیس و خدمتکار شهردار قابل اجرا است.