کتاب «فرم و آفرینش در موسیقی ایرانی» در واقع یک مدخل درسی و آموزشی است که فخرالدینی آن را نوشته و در توضیح درباره آن می‌گوید: در سال ۱۳۵۰ با تأسیس هنرکده موسیقی ملی در محل هنرستان عالی موسیقی ملی، ضمن تدریس دروس مختلف موسیقی، تدریس درس «فرم و آفرینش در موسیقی ایران» هم به عهده من واگذار شد. قبل از آن هم در دوره متوسطه هنرستان، تدریس این درس با عنوان «فرم موسیقی ایران» با من بود (قبل از من هم آقای حسین دهلوی و قبل از ایشان هم فکر می‌کنم شادروان روح‌الله خالقی آن را تدریس می‌کردند.) در موسیقی اروپایی یا موسیقی جهانی، ارکان موسیقی عبارت‌اند از ملودی، ریتم و هارمونی. اما در موسیقی اصیل ایرانی که یک موسیقی یک‌صدایی است، این ارکان شامل ملودی یا لحن و وزن یا ریتم خواهد بود. مطالب کتاب مورد نظر در ۵ بخش اصلی «ارکان موسیقی»، «تعریف فرم»، «ساختمان فرم»، «تکرار و تقلید» و «فرم‌های معمولی در موسیقی ایرانی» طبقه‌بندی شده‌اند.