در این کتاب تاریخی شرح زندگانی، دلاوری‌ها، لشکرکشی‌ها، و فتوحات "کورش کبیر" فرزند کمبوجیه، پادشاه ایران بازگو گردیده است. بر این اساس، نویسنده از زمانی سخن می‌راند که "آستیاک" پادشاه ماد، از معبرین کشور خویش می‌خواهد تا دو خواب وحشت‌آور وی را تعبیر کنند و آن‌ها در پاسخ می‌گویند که اگر ماندانا دختر پادشاه که آبستن است پسری به دنیا آورد باید معدوم گردد. اما به رغم خواسته‌ی آستیاک، کودک که همان کوروش است به دنیا می‌آید. مادرش، "ماندانا"، دختر پادشاه ماد، و پدرش "کمبوجیه" پادشاه پارس است. وی کم کم رشد کرده و مهارت‌های بسیاری را کسب می‌کند. او از سنین نوجوانی در جنگ شرکت می‌کند و پس از آن لشکرکشی‌های بسیاری را انجام می‌دهد و اصلاحات بسیاری را در شهرهای تصرف شده صورت می‌دهد. وی رسما به پادشاهی ایران می‌رسد. از جمله اقدامات وی این است که ساتراپ انتخاب نموده و به وسیله‌ی آن‌ها به اداره‌ی امور مملکت نظم می‌بخشد. در ایران پست جاپاری ایجاد می‌کند و مقرر می‌دارد که در هر سال ساتراپ‌ها ازکلیه‌ی ملل تابعه‌ی خویش لشکر انتخاب نموده اردوی عظیمی تشکیل دهند که تا آن تاریخ دیده نشده بود.