تاریخ ادبیات روسی کتابیست پیرامون شناخت رجال ادبی و فرهنگ روسیه تا پیش از انقلاب سوسیالیستی آن کشور. شخصیتهای ادبی روسیه به فراخور تاثیرشان در فرهنگ و ادبیات روسیه و جهان، صفحاتی را به خود اختصاص داده اند. چهارده فصل کتاب آنگونه نیست که نتوان در یکدیگر ادغامشان کرد، فی المثل چهار فصل کتاب ویژه معرفی “پوشکین”، شاعر نیمه اول قرن نوزدهم است. در فصلهای اولیه کتاب، به تاریخ اجتماعی، جغرافیائی و زبان مردم روسیه، نخستین آفریده های ادبی، تحلیلی شعرها، داستانها و تئاترهای عامیانه، پرداخته شده است. در فصلهای سه و چهار ، اوضاع واحوال فرهنگ و کتاب نویسی را قبل و بعد از سلطنت “پطر کبیر”، میخوانیم، آثار نویسندگان بزرگ این دوره و روح حاکم بر جوامع و انجمنهای ادبی، بررسی میشود و ادبیات رومانتیک تا زمان “پوشکین”، پی گیری میشود. پوشکین ، و بعد از او را معرفی می کند و در سه فصل به خود “پوشکین”، زندگی شخصی او، تبعیدهایش، شاهکارهای ادبی او، مقام ادبی پوشکین در ادبیات روس، پیروان پوشکین، افکار تند و انتقادی او و … میپردازد. در بررسی و تحلیل نویسندگان قرن نوزدهم، مولف بحق ، بیشتر هم خود را صرف توضیح آثار و افکار سه تن از پیامبران ادبیات جهان یعنی “داستایوسکی” ، “لئو تولستوی” و “آنتون چخوف”، میکند. سبک تاریخ نگاری مولف درباره نویسندگان و شاعران این کتاب، چنین است که ابتدا زندگی خانوادگی هنرمند و اینکه متعلق به چه طبقه ایست ( اشراف یا متوسط یا کارگر یا …) بیان میشود، حدود تحصیلات هنرمند را مشخص کرده و علت گرایشش به ادبیات و نخستین جرقه های ادبی را در وی را بررسی میکند. از سختیها، فشارها، تبعیدها و زندانها ( که از زندگی نویسندگان روسیه ، دور نمیشدند و جزو لاینفک آن بوده اند ) سخن به میان می آورد و در نهایت به تشریح آثار و افکار و ذکر شاهکارهای هنرمند می پردازد.
