در "تاریخ ماکو "علاوه بر شرح تحولات منطقه ماکو، شرح حال و فعالیت‌های خاندان حاکم بر ماکو در فاصله پادشاهی صفویه تا انحلال خان‌نشین ماکو در سال‌های پایانی سلسله قاجار آمده است .مولف کتاب، حسینقلی افتخاری بیات، در سال 1282ه‌.ق متولد شده و در سال 1357ه‌.ق/ 1317ش، در سن هفتاد و پنج سالگی شروع به تحریر کتاب نموده و کمتر از یک سال آن را به پایان برده است .کتاب با شرحی مختصر از چگونگی سکونت ایل بیات در ماکو در دوره تیموریان آغاز می‌شود .نگارنده سپس سرگذشت آن را در منطقه، به ترتیب در دوره‌های بعد (دوره صفویه، دوره قاجار و حکومت رضاشاه) بازگو می‌کند که به ویژه دوران پایان قاجار و نیمی از دوران رضاشاه به دلیل همزمانی وقایع با روزگار نویسنده حائز اهمیت و ماخد دست اول است .نویسنده همچنین از دعوای جلالی و حیدرانلو، طاهرخان، تیمورپاشا خان، مرتضی قلی خان اقبال‌السطنه، اوضاع طبیعی و جغرافیایی ماکو، ساکنان ماکو، روستاها و خان‌های ماکو صحبت کرده است .لازم به توضیح است که حفظ و اداره ایالت ماکو از دیرباز، یعنی تقریبا از دوره صفویه تا استقرار نظام متمرکز پهلوی در سال‌های نخست دهه 1300ش برعهده خان‌های طایفه بیات ماکو بوده است .کتاب حاضر نیز که بیشتر مجموعه‌ای از ملاحظات و یادداشت‌های پراکنده است برای آگاهی بر اوضاع منطقه و تحولات آن، به ویژه حکام منطقه درخور توجه است .