پنج مقاله‌ی حاضر چکیده‌‌ای است از منظومه‌ی فکری داستایفسکی که با «سلسله مقالاتی در باب ادبیات روس» در شماره‌ی اول مجله‌ی ورِمیا کلید خورد و در شماره‌های بعدی تا پایان سال 1861 چهار مقاله‌ی دیگر نیز منتشر شد. داستایفسکی در این پنج مقاله تصویر روشنی از جهان‌بینی هنری و ادبی خود ارائه می‌دهد. زبان روزنامه‌نگاری او ساده، پراحساس و آتشین است. شور و حرارت در سطرسطر این مقالات موج می‌زند، در عین حال نویسنده از چارچوب منطق و عدالت خارج نمی‌شود. شاید در نگاه اول، لحن نویسنده در نقد منتقدان ادبی دیگر کمی تند به نظر برسد، اما در فضای روسیه‌ی آن روز، این امری کاملاً طبیعی بود. بسیاری از مسائل مطرح‌شده در این مقالات از جمله روح روسی، تقابل و تعامل روسیه و غرب، اسلاوگرایی و غرب‌گرایی، اصالت و رسالت هنر و ادبیات، و آموزش و پرورش پس از گذشت صد‌و‌شصت سال همچنان مسئله‌ی روز جامعه، سیاست و فرهنگ روسیه هستند.