در جلد سوم از مجموعة شش جلدی «ویلهلم دیلتای»، به بررسی موضوع «تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی» پرداخته می‌شود. مقصود از جهان تاریخی، جهانی است که از طریق افعال انسان، در کنار جهان طبیعت شکل می‌گیرد. در واقع عناصر تشکیل دهندة تاریخ، مجموعه افعال انسان‌هاست که تعبیر دیگر آن، فرهنگ است. در این مجلد، قطعات برجسته‌ای دربارة شکل والایی که شخصتی‌های بزرگ دینی، زندگی را بدان شکل تجربه کرده‌اند نیز ارائه شده است. مترجم این کتاب قصد داشت پس از ترجمۀ جلد اول، جلد دوم آن را ترجمه و روانۀ بازار نشر کند اما برای پرهیز از وقفه در کار، ترجمۀ جلد سوم را آغاز کرد چرا که جلد دوم آن در دسترس نبود. طرح کلی دیلتای در تدوین علوم انسانی، تعریف، روش، منطق و نتیجۀ آن در مقدمۀ جلد اول آمده است. ویلهلم دیلتای این مجلد را «تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی» نامیده است. او عرفاً عضو یکی از نحله‌های فلسفی آلمان پس از کانت محسوب می‌گردد که به نوکانتی‌ها مشهور شده‌اند.