«زندگانی شاه عباس اول» نوشته نصرالله فلسفی(۱۳۶۰-۱۲۸۰)، تاریخ‌نگار و ادیب ایرانی است. در بخشی از پیشگفتار کتاب می‌خوانیم: شاه عباس جوانی باهوش و مدبر و جسور و قدرت‌جو و آهن‌دل و بی‌رحم و سخت‌کش بود. به دستیاری این صفات نیک و بد، در مدت کوتاهی مدعیان قدرت شاه و سران صاحب نفوذ قزلباش را از میان برداشت و چنانکه آرزوی ایرانیان بود، دست بسیاری از سرداران و حکام ترک‌نژاد را از فرمانروایی کوتاه کرد. استقلال سیاسی و وحدت ملی ایران، پس از انقراض دولت ساسانی، در حقیقت به همت این پادشاه بزرگ تجدید شد و دولت ایران به راهنمایی عقل و تدبیر او در سیاست داخلی و خارجی راه تازه‌ای پیش گرفت که مایه قدرت و بلندنامی و شهرت آن در سراسر جهان گردید. کشور پهناور و آبادان و آسوده و دولت نیرومند و نامدار و ثروتمندی که شاه عباس به‌وجود آورد، بی‌شک محصول استعداد ذاتی و نبوغ و حُسن سیاست و تدبیر و موقع‌شناسی و روشنفکری و جسارت و بی‌باکی شخص او بود. در سیاست داخلی قدرت شاه و حکومت مرکزی را برتر و لازم‌تر و گرامی‌تر از هر چیز می‌شمرد، تا آنجا که درین راه فرزندان عزیز خود را نیز، به خطا یا به‌حق، فدا کرد. در کار آباد کردن کشور هیچ‌گاه از ایجاد شهرهای تازه و ساختن راه‌ها و پل‌ها و کاروانسراها و مساجد و امثال آن فارغ نمی‌نشست. امنیت ایران و آسایش طبقات عامه در زمان او، کم‌نظیر بوده است. در سیاست خارجی نیز باید گفت که روابط سیاسی و تجاری ایران با کشورهای در حقیقت از زمان او آغاز شد.