«مادر» یکی از آثار برجسته ماکسیم گورکی است که علی اصغر سروش آن را با نثری شیوا و روان به فارسی برگردانده است. بدون تردید ماکسیم گورکی یکی از نویسندگان بزرگ جهان است. او با نوشته‌های خود سبک جدیدی به نام ادبیات رئالیستی سوسیالیستی را به وجود آورد. نوشته‌های انقلابی ماکسیم گورکی و دیگر نویسندگانی که او را همراهی می‌کردند، پایه گذار نویسندگی انقلابی در روسیه شد و در آگاهی مردم و روشن کردن اذهان عموم در مبارزه علیه فقر، بی‌سوادی و بی‌عدالتی‌های اجتماعی نقشی بنیادی داشت. بیشتر شهرت گورکی به تجسم زندگی مردم عادی و رنجدیده در داستان‌هایش برمی‌گردد. بسیاری از رمان‌های او به فارسی نیز ترجمه شده است، از جمله مادر، کودکی، به انسان‌ها، دشمنان، شهر شیطان زرد و... در این میان رمان مادر را می‌توان شناخته شده‌ترین رمان گورکی در ایران دانست. «مادر» در سال ۱۹۰۶ نوشته شد؛ یعنی درست در گرماگرم مبارزات، این زمانی بود که نهضت کارگری، بر بستر اندیشه‌های کارل مارکس و بر پایه‌ی تفکرات لنین، در حال شکل گیری بود. داستان حالتی واقع گرایانه دارد و رویدادها و شخصیت‌ها از نمودهای واقعی اقتباس شده‌اند. داستان از کارخانه‌ای در شهرکی کوچک شروع می‌شود که مردم در آنجا زندگی معمولی‌ای دارند. قهرمان داستان زنی به نام «پلاگی» است که پس از مرگ شوهر میخواره و ظالمش، متوجه می‌شود پسرنوجوانش «پاول» مشغول خواندن کتاب‌های ممنوعه است. «پاول» به تدریج رهبری کارگران شورشی را به عهده می‌گیرد و بارها دستگیر شده و به زندان می افتد. در این میان مادر تصمیم می‌گیرد...
