شرح روند تکامل اجتماعی بر اساس مناسبات تولید و نیروی کار و نقدی بر نظام سرمایه‌داری و امپریالیسم. پ. نیکی‌تین در کتاب مبانی اقتصاد سیاسی ضمن تشریح و توضیح موضوع علم اقتصاد سیاسی، با استفاده از این علم و بر مبنای آن به توضیح مراحل تکامل اجتماعی از عصر پیش از سرمایه‌داری تا دورة سرمایه‌داری و امپریالیسم می‌پردازد و بحران عمومی سرمایه‌داری جهانی را نیز تحلیل و بررسی می‌کند. در این کتاب می‌بینیم که چگونه زندگی اجتماعی انسان با تغییر ابزار کار و مناسبات و روابط تولید اقتصادی در طول تاریخ دستخوش تغییر و دگرگونی شده و نیروهای اصلی‌ای که در این دگرگونی نقش داشته‌اند چه بوده‌اند و چگونه این نقش را ایفا کرده‌اند. نویسنده همچنین در این کتاب به نقد نظام سرمایه‌داری و تشریح ساز و کار آن و نیز به بحرانهای این نظام و نقد و تحلیل امپریالیسم پرداخته است.