نویسندگان پیشرو ایران، نوعی تاریخچه‌ی مختصر رمان، داستان کوتاه، نمایش‌نامه و نقد ادبی در ایران معاصر است. سپانلو در مقدمه، درباره‌ی دلیل نگارش و شیوه‌ی فصل‌بندی این کتاب چنین آورده: در فضای روحی انقلاب مشروطیت، یعنی دورانی که می‌توان آن را «حوزه‌ی مشروطیت» نامید، کوشش‌هایی در رشته‌های گوناگون نثرنویسی و قصه‌نویسی، رمان، نمایش‌نامه، تحقیق، نقد ادبی و سیاسی و مقاله‌نویسی پا گرفت. و در یک سیر تصاعدی و تکاملی به دوران ما انجامید. برای بررسی دقیق این دوران آن قدر مطلب هست که ناچار در برداشت حاضر که به طور کلی به نشان دادن ابعاد کار و طرح جنبه‌های تحقیق توجه شده بنا را بر دو پایه قرار دادیم. اول: از تمام شعبه‌های نثرنویسی چهار شعبه‌ی رمان، قصه‌ی کوتاه، نمایش‌نامه و نقد ادبی را به‌عنوان موضوعات اصلی بررسی، برگزیدیم. دوم: در بررسی ادبیات حوزه‌ی مشروطیت تا سال ۱۳۵۰، دهه‌ی ۱۳۴۰-۱۳۵۰ را که از نظر جهش کیفی و کمی در تاریخ ادبیات ایران کم‌نظیر است اصل گرفتیم.