بخشی از آشنایی ما با موضوعات حماسی ایرانیان باستان، توسط کتب مقدس خود آنها و بخش دیگری توسط آثار نویسندگان یونانی است. در اوستا از تعدادی افراد اساطیری نام رفته که دوباره آن ها را در ترجمه عربی روایات فارسی و در شاهنامه فردوسی می بینیم. پس از آنکه محققان پیشین، چند تن از افراد افسانه ای اوستا را از روی مطالب شاهنامه توصیف کردند، فریدریش اشپیگل ثابت کرد که این موضوع مربوط به برخی موارد خاص نبوده، بلکه گردآورندگان متون مقدس، افراد افسانه ای و داستان ها را از آفرینش جهان تا ظهور زردشت، همچون یک تاریخ به هم پیوسته، و اساسا به همان ترتیب می شناختند که متأخرین، آن مطالب را در کتب خویش آورده اند، منتهی متأخرین برای اینکه بیشتر به موضوع جنبه تاریخی بدهند، یک گام فراتر رفته و نمونه نخستین انسان یعنی گیه مرتن را به نخستین شاه تبدیل کرده و گیومرت (= کیومرث) خواندند.