مناقب العارفین افلاکی از جمله ی منابع دست اولی است که به روایت زندگی مولانا جلال الدین بلخی و خلفا و فرزندان او می پردازد به دلیل استفاده ی وافر شمس الدین افلاکی نویسنده ی مناقب العارفین درگذشته به سال ۷۶۱ هـ.ق) از داستانهای کرامت گونه و گاه خالی و دور از واقعیت و نیز نثر متعلق به قرن هفتم هجری این کتاب در بین مولوی پژوهان و مولانا دوستان چنان که باید و شاید جایگاه ویژه ای نیافته است. نگارنده در مطالعه ی این کتاب که تصحیح نخستینش توسط تحسین یازیچی ترک و تصحیح و تعلیق دوباره اش به قلم استاد علامه دکتر توفیق سبحانی صورت گرفته و منبع نگارنده در ذکر شاهد مثالها و توضیحات است به نکته ای پی برد که شاید برای شارحان مثنوی و شارحان غزلیات مورد اغفال واقع شده باشد و آن ذکر داستانهایی است که منجر به سرایش غزل یا ابیاتی از مثنوی توسط حضرت مولانا شده است. برای نگارنده این گونه مفروض است که اگر در شرح غزل یا مثنوی بدانیم مولانا در چه شرایطی بوده و چرا سروده شاید برایمان فهم و درک آنچه مولانا اراده فرموده به مراتب سهل تر از قبل باشد. چنان که شبلی نعمانی میگوید چون اکثر غزلیات در حالی خاص سروده شده است از این رو هر غزل در همان حال و هوا دور میزند و مانند غزلهای دیگر شاعران هر بیت آن مجزا و مستقل نیست. شبلی نعمانی ۱۳۹۸ (۵۹) از این رو بر آن شدم تا منتخبی از اشعار مولانا را با شرح بر اساس نوشته های افلاکی و شأن سرایش غزلیات و ابیاتی از مثنوی فراهم آورم که هم داستانی دل انگیز از سبب سرایش برای مخاطبان بر اساس نوشته های افلاکی روایت کند و هم غزل ها و ابیات دیگر آنگونه که باب طبع یک معلم ادبیات است شرح شود.