این کتاب مبتنی است بر روایت شاهنامه فردوسی درباره چگونگی پادشاهی گشتاسب و مبارزات او و نقش اسفندیار در شکست دادن تورانیان. این اثر شامل چند یادآوری درباره ابیات شاهنامه، متن داستان و توضیحات است. در بخش توضیحات، معانی واژه‌ها و ترکیبات با ذکر شماره صفحه آمده است. گشتاسب پس از مرگ پدر و عقب‌راندن برادرش زریر بر سریر شاهنشاهی تکیه می‌زند. او با گرایش به دین زرتشت، قدرت خود را وقف بنای آتشکده‌ها می‌سازد و توان خود را برای صدور دین بهی به دیگر ممالک جهان به کار می‌گیرد. گشتاسب به اشارت زرتشت از پرداخت باج به ارجاسب تن می‌زند و ارجاسب با شنیدن این خبر برای مبارزه با او وارد ایران می‌شود. در این لشکرکشی زریر سپه‌سالار سپاهان گشتاسب است. دو لشکر در مرز ایران و ترکستان به هم می‌رسند. ارجاسب در واپسین شامگاه پیش از روز واقعه وزیر خویش جاماسب را فرامی‌خواند و از او می‌خواهد عاقبت جنگ را پیش‌گویی کند. سرانجام با شروع مبارزه زریر کشته می‌شود و خبر به اسفندیار می‌رسد و ...