کتاب هزار و یک شب، مجموعه ای ارزشمند و جاودان از داستان های عامه ی مردمان خاور میانه در عصر اسلامی است. در داستان این کتاب، پادشاه شهریار هر شب، همسر جدید خود را می کشد چرا که می ترسد همسرش با گذشت زمان از دوست داشتن او دست بکشد. اما عروس جدید او، شهرزاد، نقشه ای هوشمندانه برای نجات جان خود در سر دارد. داستان های شبانه ی او، درباره ی سندباد، علی بابا و بسیاری از قهرمانان و ضدقهرمانان دیگر، آن قدر جذاب اند که شهریار را وادار می کنند دوباره و دوباره مرگ شهرزاد را به تعویق بیاندازد.
 
ملا عبداللطیف طسوجی (... - ۱۳۰۶–۱۲۹۴ ه‍. ق) نویسنده، مترجم و از فضلای عهد فتحعلی شاه و محمد شاه و اوایل عهد ناصری است. این شخص مردی فاضل بوده و کتاب لغت برهان قاطع را که دارای انحطاط فراوان می باشد در زمان سلطنت محمد شاه اصلاح کرده است.وی از مردم طسوج آذربایجان و ساکن تبریز بود که از یک خانوادهٔ روحانی برخاست و فارسی و عربی و علوم دینی را فرا گرفت و به سلک روحانیون و اهل منبر درآمد و به دستور محمد شاه تعلیم و تربیت شاهزاده ناصرالدین میرزا ولیعهد را عهده دار گردید و با اینکه در آن زمان ملا باشی دیگری در تبریز بود، لقب ملاباشی گرفت و چون به حج رفت و بازآمد به حاجی ملاباشی معروف شد.طسوجی در سال ۱۲۵۹ ه‍.ق به دستور شاهزاده بهمن میرزا، پسر چهارم عباس میرزا نایب السلطنه و برادر اعیانی محمدشاه قاجار، با همکاری میرزا محمد علی خان اصفهانی متخلص به سروش شمس الشعرا اصفهانی، ترجمه کتاب «الف لیلة و لیلة» را از عربی به فارسی با نام «هزار و یک شب» به عهده گرفت، ترجمه نثر این کتاب مربوط به طسوجی است و سروش نیز به جای اشعار عربی آن شعرهای فارسی سروده و انتخاب کرده است.اولین باری که ترجمه کتاب مزبور چاپ شده در سال ۱۲۶۱ ه‍.ق در تبریز در چاپخانه سنگی به خط میرزا علی خوشنویس در کتاب المآثر و الآثار صفحه ۲۰۲راجع به میرزا عبداللطیف و ترجمه احوال آن چنین نوشته شده:«میرزا عبداللطیف طسوجی ادیبی اریب بود و به حکم بندگان اعلیحضرت شهریاری دام سلطانه کتاب الف لیله و لیله را از عربی به فارسی نقل نمود و اثری لایق گذاشت…»به سال ۱۲۶۴ ه‍. ق، محمدشاه درگذشت و ولیعهد با میرزا تقی خان امیرکبیر به تهران آمد. چون موکب شاه به قزوین رسید، حاجی ملا باشی به عذر پیری از امیر کبیر اجازهٔ سفر عتبات گرفت و فرزند خود را به ناصرالدین شاه سپرد و خود عازم عتبات شد. وی سال ها در نجف معتکف بود و همان جا درگذشت. وفاتش به یقین پیش از سال ۱۲۹۷ ه‍.ق بوده است.مسعود میرزا ظل السلطان با دختر ملا عبداللطیف ازدواج کرد.