داستان «کلود ولگرد»، سرگذشت کارگر فقیری است که به اتّفاق معشوقه‌اش و بچّۀ او در پاریس زندگی می‌کند. «کلود» مردی کاری، لایق، قابل و باهوش است که بر اثر تربیت غلط اجتماعی، فاسد و مهمل شده است. از طرف دیگر، طبیعت استعداد بسیاری را در وی به ودیعه نهاه است. در زمستانی «کلود» بر اثر سرما و نداشتن غذا و فشار گرسنگی زن و بچّه، به دزدی دست می‌زند و سر از زندان مرکزی «کلرود» در می‌آورد. او در آن‌جا بر اثر اتّفاقاتی مرتکب قتل و محکوم به مرگ با گیوتین می‌شود. داستان، با هدف نشان دادن موهبت‌ها و استعدادهایی که طبیعت در انسان به ودیعه گذاشته و اجتماع آن را به فساد می‌کشد، به نگارش در آمده است