یکی از ایل‌های بزرگی که از همان مراحل نخست استقرار ایلات و عشایر ترک‌زبان در ایران، در این سرزمین جای گرفت و تا زمانی که نظام ایلی هنوز به قدرت خود باقی بود، نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کرد، ایل افشار است. اگرچه در جریان تشکیل دولت صفوی، افشارها در مقام یکی از ارکان اصلی این تلاش و تکاپو چه در عرصۀ جنگ و جدل و چه در مقام حکمروایی، بخش‌های وسیعی از ایران را درنوردیدند و در بسیاری از جای‌ها نام و نشانی از آنها برجای ماند، اما جایگاه اصلی آنها در ارومیه بود و آنگاه نقاطی چون خمسه (زنجان) و صائین‌قلعه (شاهین‌دژ) که به هرحال از مسقط‌ الرأس آنها دور نبود. این کتاب به بررسی تاریخچۀ اقدامات و تحرکات و همچنین شجره‌شناسی خاندان‌های افشار حاکم بر شاهین‌دژ و تکاب می‌پردازد. دسته‌ای از ایل بزرگ افشار که در این منطقه سکنی گزیده‌اند، نقشی بس مهم در تاریخ آذربایجان داشته‌اند؛ اما به دلایل نامعلوم و غفلت و اهمال افراد این خاندان، مطالب چندانی نمی‌توان دربارۀ ایشان در کتاب‌های تاریخی یافت. ویژگی مهمی که این کتاب دارد، تعدد اسناد آن است. روال آوردن اسناد چنین بوده که ابتدا توضیحی دربارۀ سند و محتوای آن و سپس متن خود سند آورده شده و ارتباط آن با اسناد دیگر و نتایجی که می‌توان از تطبیق آن با سایر اسناد به دست آورد، نوشته شده است.