کتاب «جامعه‌شناسی اعتیاد: از افیون تا کریستال» پژوهشی اجتماعی است که با تمرکز بر معضل اعتیاد در جامعۀ امروز ایران و بررسی انتقادی و آسیب‌شناسانۀ راهکارهای مختلف مقابله با این معضل انجام شده است. سعید مدنی قهفرخی در کتاب «جامعه‌شناسی اعتیاد»، با رویکردی انتقادی و جامعه‌شناختی و بر اساس آمار و ارقام و مستندات و گزارش‌های موجود، گزارش و تاریخچه‌ای از مدیریت اعتیاد در ایران و نتایج این مدیریت ارائه داده است. در این کتاب بیشتر به معضل اعتیاد و سیاست‌های مقابله با آن در ایران و مخصوصاً ایرانِ سال‌های پس از انقلاب پرداخته شده، اما در بخشی از کتاب از اعتیاد و مبارزه با آن در جهان نیز سخن رفته است. سعید مدنی در کتاب «جامعه‌شناسی اعتیاد» رویکردهای گوناگونی را که در مبارزه با اعتیاد در ایران در دوره‌های مختلف وجود داشته مرور و بررسی کرده است تا از طریق این مرور و بررسی و تحلیل داده‌ها نشان دهد که آیا سیاست‌های مبارزه با اعتیاد در ایران تأثیری بر کاهش اعتیاد در این کشور داشته‌اند یا خیر و نقاط ضعف و قوت این سیاست‌ها چه بوده است.