مردمان تهی‌دست و به‌معنی واقعی کلمه، بی‌چاره و بی‌نوای داستایفسکی، با همۀ بی‌نوایان نویسنده‌های دیگر، به‌ویژه نویسنده‌های اروپایی به‌کلی متفاوتند. درست است که گرسنگی سرمنشاء همۀ شرارت‌ها، بدطینتی‌ها، فسادها و گمراهی‌هاست، اما تهیدستان داستایفسکی، در عین گرسنگی، فقر، بیماری و محرومیت‌ها، ویژگی‌های انسانی‌شان را از دست نداده‌اند.نه تنها به‌جان هم نمی‌افتند، بلکه احساس همدلی و ابراز همدردی نسبت به یکدیگر جزو سرشت‌شان است. در تحقیر و توهین شده ها می‌بینیم شخصیت‌ها به‌رغم ظلم‌ها و بیدادگری‌هایی که تحمل می‌کنند، به‌رغم تحقیرها و توهین‌ها، باز هم انسان می‌مانند. آثار داستایفسکی علاوه بر جنبه‌های روان‌شناسانه و تجزیه و تحلیل دقیق ویژگی‌های روحی و اخلاقی آدم‌ها، ادعا نامه‌ایست علیه تفاوت طبقاتی و ظلم بی‌رحمانه‌ای که از سوی طبقات مرفه و دولتمردان به طبقه محروم و فرودست تحمیل می‌شود. شاهزاده الکسی که با نام آلیوشا نیز شناخته می شود و پسر شاهزاده والکوفسکی است، جوانی ساده لوح اما دوست داشتنی است که تحت کنترل پدرش قرار دارد. آلیوشا با نامزدش ناتاشا می گریزد و در نتیجه، پدر ناتاشا یعنی نیکلای، دخترش را طرد می کند. تنها دوستی که اکنون برای ناتاشا باقی مانده، ایوان، دوست زمان کودکی اوست که عمیقا به ناتاشا عشق می ورزد. شاهزاده والکوفسکی تلاش می کند تا نقشه های آلیوشا برای ازدواج با ناتاشا را به هم بریزد و کاری کند که پسرش با شاهزاده ای ثروتمند به نام کاترینا ازدواج کند. آلیوشا به کاترینا علاقه مند می شود اما همچنان عاشق ناتاشا است؛ اتفاقی که باعث می شود این شخصیت در بزرخ میان دنیاهای این دو زن گیر بیفتد.