«دوست مرحوم من» از سویی قصه ویرانی و نابودی زندگی شخصی یک جوان سی‌ساله اوکراینی است، اما از منظری دیگر تصویری از وضعیت اوکراین بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیز هست و راوی داستان نماد جوانان روشنفکری است که وارث انفعال و بی‌عملی وضعیت پیشین‌اند. آنها اگرچه پیش‌ازاین به وضعیت سابق معترض بوده‌اند، اما در جامعه بعد از فروپاشی تا مغز استخوان گرفتار بی‌عملی، پوچی و ناامیدی‌اند. دیوارها فرو ریخته و از بین رفته، اما انفعال و ناامیدی مثل بختکی روی آدم‌ها افتاده و سخت جانی می‌کند. در اوکراینی که از شوروی رها شده، همچنان مرگ در تعقیب راوی قصه است چون او مرگ را تنها تقدیر زندگی بی‌حاصلش می‌داند. اگرچه در داستان چندان اشاره مستقیمی به موضع راوی درباره حکومت شوروی نمی‌شود اما بااین‌حال، گاه اینجا و آنجا اشاره‌ای جزئی به این موضوع می‌شود: «بیرون باران نم‌نم می‌آمد. اکتبر را کم‌تر از هر ماهی دوست دارم- آن از انقلاب کبیرش این هم از رطوبتش»