نمونه‌ای کلاسیک از رمان تربیتی. کتاب «سال‌های شاگردیِ ویلهلم مایستر» از رمان‌های مهم و تأثیرگذارِ یوهان وُلفگانگ فون گوته و از اولین نمونه‌های رمان تربیتی است. کتاب «سال‌های شاگردی ویلهلم مایستر» رمانی با درونمایه‌های فلسفی و عاشقانه و همچنین رمانی دربارۀ تئاتر است. گوته در این رمان تصویری از اروپای عصر خود به دست می‌دهد و نیز، آن‌گونه که خاصّ رمان‌های تربیتی است، مراحل سیرِ تکامل روحی یک شخصیت را، از خامی تا پختگی، ترسیم می‌کند. شخصیت اصلی کتاب «سال‌های شاگردی ویلهلم مایستر» جوانی شاعرپیشه و نمایشنامه‌نویس و تاجرزاده به نام ویلهلم است که بعد از ترکِ معشوقه‌اش، با این تصور که معشوقه‌اش به او خیانت می‌کند، و اندوه و نومیدی‌ای که بابت این جدایی به آن دچار می‌شود، به پیشنهاد دوست و همکارش راهی سفر می‌شود تا هم به امور مربوط به کسب‌وکار پدرش رسیدگی کند و هم این سفر برایش اسباب تنوعی بشود و اندوه و نومیدی را از سرش بیرون کند.