کتاب " مدرسه زدایی از جامعه " ایوان ایلیچ انگلیسی در سال 1971 به چاپ رسید. او اثرات سوء آموزش رسمی و اجباری بر دانش آموزان و آموزگاران و جامعه را بررسی کرده است هر چند تحلیل ایلیچ از مدرسه در جامعه امروزی تماما و یا اصلا ، جامه عمل نپوشیده است ، اما در بررسی شیوه آموزش عمومی در برخی از کشورهای برتر آموزشی ، شاهد تغییراتی نسبت به آموزش سنتی گذشته هستیم که دانش آموز محوری و یا حذف کتب درسی و جایگزینی آموزش الکترونیک ، از جمله آن موارد است که ایلیچ ، آنها را پیش بینی کرده بود. زایش تفکر و مراحل رشد و بلوغ هر تحولی نو ، اصولا از کشورهای پیشرفته آغاز می شود. سرعت و جهت حرکت هر نوع تحولی در این کشورها به سه دلیل یعنی : دسترسی به دانش ، نیروی انسانی کارآمد متخصص و سرمایه ، بسیار بیشتر و عمیق تر است. حُسن اصلی فراهم سازی چنین امکانی در این جوامع ضرورت وجود شرایط تفکر خلّاق ، بدیع و استقبال مراجع تصمیم گیری از آنهاست . در این کتاب ها نشان داده می شود که دانش، دیگر نه جابجایی انسان و طبیعت به عنوان دو نیروی متضاد است و نه نظام بخشی آماری اطلاعات، بلکه وسیله ای است برای رهایی بشریت از نیروی ویرانگر ترس که راه را به سوی هدف بازسازی اراده بشر و تولد دوباره ایمان و اعتماد به فرد انسان نشان می دهد. کتاب های چاپ شده همچنین سعی می کنند نشان دهند که هر چه تلاش برای دستیابی مجدد به احترام، دوستی و خودسازی  که از حقوق خدشه ناپذیر انسانی است و اکنون با هدفی آگاهانه و در پرتو تجارب اندیشمندانه می تواند دگرگونی ها را رهبری کند چه در شرق و چه در غرب، قوی تر شود، پافشاری فریادهای خواهان طرح ها، نظام ها و مقامات اقتدارگرا نیز کمتر می شود.