این کتاب در دو بخش دربرگیرندۀ مجموعه‌ای از گفتارهای نویسنده است که در سی‌واندی سال گذشته در باب فرهنگ‌نویسی نوشته شده است. بخش اول این کتاب با عنوان «مقاله‌ها» چهارم مقاله را شامل می‌شود. نوشتار اول کتاب مروری است بر فرهنگ‌نویسی یک‌زبانۀ عمومی فارسی در دوران معاصر. این مقاله دو بخش دارد که بخش نخست آن پیش از این در مجلۀ «آدینه» منتشر شده بود و بخش دوم که مروری بر فرهنگ‌نویسی در سال‌های بعد تا امروز است، در این کتاب برای اولین بار منتشر شده است. مقالۀ دوم بخش اول مؤخره‌ای است بر «فرهنگ انگلیسی ـ فارسی هزاره». دو مقالۀ بعدی این بخش بررسی تاریخی فرهنگ‌های فارسی در موضوع‌های مربوطه هستند که به سفارش دانشنامۀ ایرانیکا نوشته شده‌اند. موضوع مقالۀ سوم کتاب، تاریخچۀ فرهنگ‌های دو/چندزبانه‌ای است که زبان یک سوی آنها فارسی است و در سوی دیگر یکی از زبان‌های اروپایی یا آسیایی به غیر از عربی.