تاکنون درباره ضرورت و اهمیت مطالعه تاریخ مطالب بسیار نوشته اند و قصد من نیست که در این مقدمه آن مطالب را تکرار کنم و فقط در آغاز سخن این مطلب را از سیرون فیلسوف، سیاستمدار و خطیب مشهور رومی نقل می کنم که گفت: «آنکه تاریخ نخوانده باشد حتی در بزرگسالی کودکی بیش نیست» و ما در هنگام گفت و گوی روزانه با اشخاص و حتی کسانی که از تحصیلات بالا برخوردارند متوجه ارزش این سخن می شویم. آن کس که تاریخ خوانده است در هنگام قضاوت در مورد اشخاص و یا تحلیل اوضاع سیاسی و اجتماعی با هوشمندی و تدبیر سخن می گوید و آن کس که تاریخ نخوانده باشد همچون کودکان قضاوت می کند و همچون کودکان حرف می زند و قادر به تحلیل هیچ واقعة اجتماعی نیست. بدلیل درک ضرورت مطالعه و اهمیت فهم تاریخ، کتاب حاضر به بررسی و بیان تاریخ معاصر ایران در دوره ی قاجار از لحاظ سیاسی و فرهنگی می پردازد. این اثر به مباحث «زمان تاسیس سلسله قاجاریه، دوران سلطنت فتحعلی شاه، محمدشاه غازی، ناصر الدین شاه، جنبش های مردمی در شهرهای ایران، تحولات فرهنگی، تلاش برای بیدار ساختن مردم، دوران سلطنت مظفر الدین شاه، محمدعلی شاه قاجار و احمدشاه قاجار» پرداخته و در بردارنده ی تجربه های انسانی بسیاری از کسانی است که در طول قرنهای گذشته زندگی کرده اند.