حلاج، عارف نامداری که «از او گشـت سرِ دار بلنـد»، در زمان خود در سراسر جهـان اسلام شخصیتی مطرح و بحث‌انگیز بود و پـس از آن نیـز که به اتهـام بدعـت‌گـذاری در دیـن مقتـول شد آنقدر واقعیـت و افسانه پیرامـون او و اندیشه‌های او در هم آمیخـت که هنـوز جـای ایـن پـرسـش هسـت که او که بـود، چه می‌گفت و چه می‌خواست. نویسنـده‌ی این کتاب، که سی سـال تحقیق و تتبـع در آثـار و شخصیت حلاج او را به مقام صاحب‌نظری مرجع در این زمینه رسانده، در این اثر تحقیقی و تحلیلی ابعـاد شخصیت حلاج، و اوضاع دینی و سیـاسی و اجتمـاعی عصـر او را به دقت بررسی کـرده و استنتـاج‌هـایـی مستنـد و معتبـر درباره‌ی رگه‌هـای اعتقـادی حلاج، انگیـزه‌ها و آرمان‌های روحانی و اجتماعی او، عوامل صف‌آرایی قشرهای مختلـف جامعـه در کنار و در مقابل او، و بالاخره شهادت این عارف شوریده سر به دست می‌دهد.