ضیاء موحد از شناخته شده ترین چهره های ادبی معاصر ایران که در نقد و هم در شعر، جایگاه استادی دارد، این کتاب را به عنوان رساله و راهنمایی برای مقاله نویسی نوشته است. او در مقدمه کتابش می نویسد: «در دهه های اخیر با پیدا شدن نشریه ها و روزنامه های فراوان، تأسیس گروههای مختلف علوم و علوم انسانی در دانشگاهها و طرح مباحث سیاسی، دینی و اجتماعی تازه و بحث انگیز مقاله نویسی هم پا به پای کمیت آن بالا رفته باشد محل تأمل است. انگیزه من در نوشتن این رساله بیشتر محصول تأملی است که این سالها در خواندن و داوری مقاله ها کرده‌ام.»
همچنین در این باره گفته است: «وقتی دبیرستان بودم دانش آموزان دنبال انشایی می گشتند که به درد هر موضوعی بخورد. جمله معروف «البته واضح و مبرهن است که اگر قدری درباره این موضوع پرفایده فکر کنیم» و «پس از این موضوع پرفایده نتیجه می گیریم که ...» یادگار همان دوران است. آن روزها از این ماجرا خنده ام می گرفت اما حالا مثل اینکه خودم هم در این رساله می خواهم همین کار را بکنم. دستورهایی صادر کنم برای نوشتن هر مقاله. مگر می شود برای مقاله ای که پهلو به اثر هنری می زند و مقاله تحقیقی و علمی دستورهای واحدی داد؟ اما اگر بگوییم در همه انواع مقاله ها، حتی مقاله های هنری اصل هایی هست که باید رعایت کرد، اغراق نکرده ایم. از این گذشته مقاله های علمی، تحقیقی و فلسفی را هم می توان با رعایت اصلها و دستورهایی رغبت انگیز و خواندنی کرد و دست کم این که آنها را از نقصهای چشمگیری که دامنگیر اغلب مقاله های فارسی است در امان داشت.»