این اثر برای شناساندن بهتر شاعر بلندپایه‌ی قرن هفتم به مخاطبان امروز ادبیات فارسی نگاشته شده است. کتاب شامل هشت فصل و یک پیوست درباره‌ی مطایبات سعدی است. نویسنده در مقدمه آورده است: «در این چاپ پیوستی در باب مطایبات سعدی به کتاب افزوده شد. مطایبات که هزلیات هم نامیده می‌شود در ادبیات جهانی سابقه‌ای کهن دارد و شایسته است که تحقیقی درخور، به‌ویژه در ادبیات فارسی، در اینگونه آثار صورت گیرد. از روزآمدکردن چاپ دوم این دفتر در ۱۳۷۴ تاکنون ۱۸سالی می‌گذرد. در این سال‌ها سعدی‌پژوهی رشدی چشمگیر و بی‌سابقه کرده است. از این‌رو برای اطلاع خوانندگان بعضی از این پژوهش‌ها را که خود مرجعی برای دسترسی به آثار دیگر هستند به کتاب‌شناسی افزودیم.» نویسنده در فصلی از کتاب با عنوان «تاملاتی در سبک آثار سعدی»، بیش از هر چیز به سبک و زبان و وجوه زیبایی‌شناسانه آثار سعدی پرداخته است و در فصل‌های دیگر، به جنبه‌های دیگر سعدی هم توجه کرده است.