این کتاب مجموعه‌ای است از مقالات و خطابات محمدعلی موحد از اوایل دهۀ1330 تا دهة 1390 که حائز صبغۀ حقوقی‌اند؛ بخش اول شامل مباحثی دربارۀ حقوق خصوصی، مشخصاً حقوق مدنی، فقه اسلام، تاریخ و فلسفۀ حقوق و بخش دوم موضوعات جزایر سه‌گانه، دریای مازندران و نفت.
عناوین این مقالات، گویای دغدغه‌های فکری مؤلف و تداوم آنها طی شش دهه است. به عنوان نمونه، مقالة «قضا و دادرسی در زمان مغول» شصت‌وچهار سال پیش نوشته شده و پس از آن خطابۀ «فصلی از تاریخ تحولات حقوقی ایران» آمده که در سال‌های اخیر ایراد شده و بلافاصله پس از آن مقالۀ «وضع دواوین در فاصلۀ حملۀ چنگیز و استقرار ایلخانان» جای گرفته است که برای نخستین‌بار به طبع می‌رسد و نشان می‌دهد که نظام حقوقی عصر ایلخانان، بیش از شصت سال است که ذهن مؤلف را به خود معطوف داشته. یا مثلاً توجه به معضلات روز کشور همچون جزایر سه‌گانه و دریای مازندران که مباحث حقوقی پیرامون آنها سال‌هاست جامعه را سخت درگیر نموده است.
